BS Karel Hertog maakte van de heemtuin een heuse hemeltuin: een paradijs voor natuur en kind.
Context van de school
Landelijk gelegen basisschool
Aanpak
Aan basisschool Hertog Karel lag een groot groen terrein. Eind jaren negentig werd de kiem van een groots project gelegd met de aanplant van een de educatieve vijver (i.s.m. WWF) en de herwaardering van de verwaarloosde boomgaard.
Voor het ontwerp van de heemtuin werden eerst bij de leerlingen en leerkrachten ideeën verzameld. Enkele ouders en leerkrachten staken erna de hoofden bijeen om een concept uit te denken voor de inrichting van de tuin. Een ouder was tuinarchitect en wilde een plan voor de inrichting tekenen.
De tuin is gericht op biodiversiteit, natuureducatie en natuur als speelplek. Er werden inheemse boom-, planten- en kruidsoorten aangeplant. Er is een moestuin, een kruidentuin, een graanakker en een bijenveld. Daarnaast vinden we ook een creahoek, een buitenpodium, speelheuvels, een zitkring én een buitenklas.
De tuin kent ook een aantal permanente bewoners: kippen, hazen, kalkoenen, konijnen en schapen genieten elke dag van hun groene plek. Dat is nog maar een tipje van de tuin opgelicht, op de website van de heemtuin zie je wat de tuin allemaal te bieden heeft.
Het onderhoud van de tuin gebeurt door een permanent verantwoordelijke en bereidwillige ouders. Er wordt gewerkt met een systeem van meters en peters, waarbij ouders verantwoordelijk zijn voor een stukje tuin. Van hen wordt gevraag dat ze minimum 1 dag per schooljaar komen werken aan dat stukje. De verantwoordelijke van de tuin (Kris) laat op voorhand weten welke dagen hij komt werken. Zo kunnen ouders die liever niet alleen in de tuin werken, zich bij hem aansluiten. Kris stuurt het team ouders van de heemtuin aan. Hij zorgt dat ze de nodige uitleg krijgen en dat het materiaal om te werken aanwezig is.
Parallel aan de meters en peters is er vanuit de ouderraad ook een werkgroep speelplaats die de groene hoekjes op de speelplaats verzorgt en onderhoud.
Het gebruik van de tuin is een vast gegeven in het lesaanbood van de school, afgestemd op de eindtermen krijgen alle leerlingen elk jaar een aantal lessen in de tuin. Al dat moois houden ze trouwens niet alleen voor zichzelf, af en toe wordt de tuin opengesteld voor het publiek. De open scouting maakt gebruik van de tuin en ook andere organisaties geven er bijvoorbeeld natuureducatieve vorming.
Tips voor wie aan de slag wil
-
Durf eraan beginnen maar laat je ook goed omkaderen. Je moet weten wat je doet want er komt heel wat kijken bij de inrichting en het onderhoud van de tuin. Hoe maak je een planning? Hoe gaat de tuin die jij inricht evolueren? Hoe gaan kinderen om met je tuin? Wat is het budget, met welke veiligheidsvereisten moet je rekening houden? Je zal een heleboel vragen hebben, zorg dat je iemand vindt die deze vragen kan beantwoorden zodat je er kundig en goed voorbereid aan begint.
-
Goodplanet en Springzaad zijn organisaties die scholen hierin ondersteunen.
-
Het is niet voldoende om met enkele ouders enthousiast te zijn. Wil je dat het initiatief ook in de toekomst verder leeft, dan heb je de steun van het ganse schoolteam nodig.
-
Zoek voldoende fotomateriaal op, zodat je een goed idee hebt hoe alles eruit zal zien. Wat is bijvoorbeeld een speelreliëf? Foto’s inspireren ook, mensen krijgen goesting en herinneren hun eigen ervaringen als kind.